Jonge vrouwen in veel geïndustrialiseerde landen stellen het moederschap uit. In deze landen bereikte het aantal geboortes in 2020 (op enkele uitzonderingen na) een laagterecord. Mede versterkt door de Covid 19-pandemie. Onze researchafdeling onderzocht de effecten hiervan.

De daling van het aantal pasgeborenen in de geïndustrialiseerde wereld is al tientallen jaren gaande: van 19,1 miljoen in 1956 tot ongeveer 13,2 miljoen in 2020. Een belangrijke verklaring hiervoor is dat jonge vrouwen steeds meer tijd investeren in hun opleiding en loopbaan voordat ze een gezin stichten. Tijdens de babyboom in 1960 kregen Duitse vrouwen hun eerste kind gemiddeld op hun 25e. In 1999 was dat 28,0 jaar en in 2019 was dat 30,1 jaar.

Een andere trend is dat vrouwen na hun 40e steeds vaker nog een kind krijgen. Van alle pasgeboren kinderen in de EU in 2019 was 5,4% van de moeders 40 jaar of ouder. Voor een kwart was het hun eerste kind. Spanje (9,9%) en Italië (8,8%), de landen met de laagste geboortecijfers in de EU na Malta, meldden het hoogste aandeel oudere moeders.

Dat vrouwen op steeds latere leeftijd hun eerste kind krijgen heeft niet alleen te maken met carrièrewensen. Zo kost het vrouwen in sommige landen meer moeite om een geschikte partner (met een stabiel inkomen) te vinden. Jongeren in bijvoorbeeld Spanje en Italië komen moeilijk aan een baan. Nergens in de eurozone is arbeidsparticipatie van jongeren na het voltooien van hun opleiding zo laag. Jongeren in deze twee landen beginnen daardoor ook pas op latere leeftijd met het opzetten van een eigen huishouden dan hun leeftijdsgenoten in andere EU-landen. Is de gemiddelde leeftijd waarop jongeren in de EU het huis uit gaan 26,4 jaar, in Spanje en Italië is dat ongeveer 30 jaar.

effect-laagterecord-geboortes
Het verder teruglopen van het aantal geboortes versterkt de vergrijzing. Dat betekent (nog) meer druk op de zorgsector. Ook komt de arbeidsmarkt in toenemende mate onder druk te staan. Dat vrouwen langer wachten met het stichten van een gezin heeft ook een positief effect: de inkomens- en pensioenkloof tussen mannen en vrouwen zal gaandeweg verminderen.